Oksitosin hormonu nedir ve vücudumuzdaki görevleri nedir ? Sadakat-oksitosin ilişkisi nasıldır ve oksitosin buna bağlı olarak nasıl artar ?
(Oksitosin hormonu nedir ve ne işe yarar?)
Oksitosin hormonu, primer olarak beyinde nöromodülatör(Ana sinapsta ileti aşırımını ayarlayan, presinaptik ucun veya zarın uyarılabilirliğini değiştirerek presinaptik ucun veya postsinaptik zarın cevap verme ihtimalini değiştiren madde. Örneğin vücuttaki hormonlarımız sadece belli bölgeleri etkiliyorsa bu diğerlerinin cevap vermemesinden kaynaklıdır.) görevi olan bir memeli hormonudur. Beyinde hipotalamusta(Çoğu hormonun salgılatılmasından görevli organ) sentez edilir ve arka hipofizden salınır. Sadece beyiden değil aynı zamanda kalpten de salgılandığı bilinmektedir. Daha yakın zamanlarda, kalbin aynı zamanda bir nörotransmiter(Nöronlar arasında ya da nöronlarla farklı hücreler arasında iletişimi sağlayan kimyasallara denir.) olarak hareket edebilen ve genellikle aşk veya sosyal bağ hormonu olarak adlandırılan oksitosini ürettiği ve salgıladığı keşfedildi. Oksitosin aynı zamanda doğum sırasında uterusun (rahim) ve serviks (rahim ağızı) gerilmesini (rahimdeki düz kasların kasılmasını) kolaylaştırmak, emzirme döneminde sütün memelere gelmesini sağlamak, erkeklerde ise sperm hareketlerini düzenlemek gibi görevlere sahiptir. Hamilelik ve üreme sistemlerine etkisini incelediğimize göre diğer fizyolojik etkilerini inceleyelim: Kan dolaşımını düzenleme ve iltihap önleme gibi bir özelliğe sahiptir ve bu özellik sayesinde de yaraların daha hızlı iyileşmesine yardımcı olmaktadır. Kortizol gibi bağışıklık sistemini baskılayan bir hormonu azaltarak vücuttaki mevcut stresi azaltmakta görevlidir. Ağrı eşiğini yükseltir ki doğum sırasında sancılara katlanmayı kolaylaştırır. Son olarak da cinsel uyarılmayı artırmada görevlidir. Genel anlamda vücuttan nasıl salınım gösterdiğine ve vücuttaki fizyolojik görevlerine değindik. Şimdi ise fizyolojik reaksiyonlar sonucu oluşan psikolojik reaksiyonları inceleyelim. Oksitosin genel anlamda sizin iç dengenizin kilit hormonudur. Oksitosin seviyesi düşük olan bireylerde sevgi yoksunluğuna, sosyal yalnızlığa ve dışlanmışlığa rastlandığını söylemek yanlış olmayacaktır. Genel anlamda duygusal bağ kurduğumuz insanlar-hayaller-hayvanlar vb. bize yaşama dair umut aşılar ve iç dengeniz yerine gelir ve böylece kötü durumda olsanız bile iç dengeniz güzel olduğundan dolayı yıkılmazsınız. Fark ettiyseniz hayal kurup, hedeflemeyi doğru yapan insanların genel anlamda sorunlarıyla mücadele ederken bile sakin ve mantıklı bir şekilde savaştığına şahit olmuşsunuzdur. Aslında bunu sağlayan da oksitosindir. Oksitosine direkt olarak mutluluk hormonu demek yanlış olacaktır. Evet, mutluluğa yararı vardır ancak buradaki mutluluk genel dengenin düzenli işlemesinden dolayı kaynaklanmaktadır. Direkt olarak mutluluk demek yanlış olacaktır.
Oksitosin (Oxytocin) : C43H66N12O12S2
(Sadakat-oksitosin ilişkisi nasıldır ve oksitosin buna bağlı olarak nasıl artar?)
Oksitosin hormonu beynin belirli bölgelerine salındığında duygusal, bilişsel ve sosyal davranışları etkileyebilir. Oksitosin'in vücuttaki kortizol'ü azalttığından stresi azalttığını söylemiştik. Bunun yanında sosyal davranış yanlısı davranışların kişinin öz güven kazanmasından dolayı iç düzene faydalı bir etkisi de bulunmaktadır. İşte tam da bundan dolayı bu hormon “vücudun oldukça duygusal durumlara adapte olmasını sağlayan karmaşık bir nörokimyasal sistemin önemli bir bileşeni” olarak tanımlanmıştır. Oksitosin genel anlamda uzun vadeli olarak yapılan faaliyetler sonucunda daha iyi salgılanmaya başlar. Biz buna günlük hayatta disiplin diyoruz. Peki oksitosin hormonunu artırmanın yani iç dengemizi sağlıklı bir şekilde sağlamanın yolu nedir? Ne yaparsak oksitosin hormonunu artırabiliriz?
1-Meditasyon yapmak : Ruhun kendine odaklanmasını sağlayan yoga, meditasyon vb. faaliyetlerin oksitosin hormonunu artırdığı gözlemlenmiştir.
2-Müzik dinlemek : Sevdiğiniz müzikleri dinlemek sanki karşınızdaki varlık sizi anlıyormuşçasına bir his verir ve bu da size motivasyon verir. Dolayısıyla oksitosin seviyesinde yükselme olmaktadır.
3-Evcil hayvan beslemek: İnsan sosyal bir varlıktır ve yalnızlığı yaşam biçimi edinmiş insanlar var olsalar da onların da belli anlamda sosyalliğe ihtiyaçları vardır. Genelde film veya dizilerde yalnız insanların hayvanlara sahip olduğunu görürüz. Aslında bu gerçekte de böyle. Evcil hayvanınızın sizi dinlediğini, ona rahatça sarılıp-öpebildiğinizi görünce hem hayvanda hem de sizde 2015'te İsveç'te yapılan deneyde gözlemlenmiştir.
4-Masaj : Masaj insanı fiziken rahatladan ve kasları gevşeten bir faaliyet olmakla birlikte 2012'de yapılan bir çalışmada oksitosini artırdığı gözlemlenmiştir.
5-Cinsel ilişki : Cinsel yakınlığın oksitosini artırıcı bir özelliği vardır.
6-Sevgiyi ve alınan müjdeyi paylaşmak : İnsanlar aldığı müjdeyi sevdikleri ile paylaşmaya yönelimlidir. Çünkü sevinçli bir haber vermenin sonucu iki tarafın da mutlu olması duygusal bağları güçlendirmekte aynı zamanda söylenen sevgi sözcükleri de duygusal bağları daha çok pekiştirmektedir.
7-Yemek paylaşmak : İnsanlar temel ihtiyaçlarını aynı ortamda gidermeye başlamışsa bu samimiyetin ve güvenin göstergesidir. Dolayısıyla iç dengeye etki edeceğinden okitosin artışında olumlu bir etkiye sahip olacaktır. Bu konuda 2014 yılında şempanzeler üzerinde yapılan bir araştırma da yemek paylaşımının oksitosin seviyesinde artışa sebep olduğu gözlenmiştir.
8-İyilik yapmak : Herhangi bir kişiye yardım etmeniz sizin süperego'dan gelen olumlu tavsiyeyi yerine getirmeniz sonucu mutlu eder.
9-Spor yapmak : Spor yapmak meditasyona benzetebilirsiniz. Orada ruhsal bir odaklanma mevcutken burada ise fiziksel bir odaklanma mevcuttur. Düzenli spor yapıyorsanız bir süre sonra aldığınız fayda sizin iç dengenize katkı sağlayacak ve dolayısıyla oksitosin artışı olacaktır.
+Oksitosin ile ilgili yazdığım yazı yaklaşık 2 saat 10 dakika sürdü. Muhtemelen editlemesiyle beraber 2.5 saatimi alacak. Yazılan her yazı bu konuda fikir sahibi olmak isteyenler için önemlidir. Bu makaleyi yazarken 4 adet kaynaktan yararlandım. İyi günler ve tecrübeli hayatlar dilerim.+
kaynaklar:
*drtugrulabacioglu(oksitosinin vücuttaki fizyolojik ve sosyal işlevleri)
*vikipedi(tanım)
*labistanbul(oksitosin hormonunun bazı sosyal etkileri)
*okey(oksitosinin vücuttaki fizyolojik işlevleri ve oksitosin artışına katkı sağlayan faaliyetler)
